Binh pháp Tôn Tử: Ứng dụng trong quản trị & đời sống

9 câu danh ngôn bất hủ của Tôn Tử

Xuất hiện lần đầu vào thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, những nội dung của binh pháp Tôn Tử cho đến nay vẫn được áp dụng rộng rãi ở cả phương Đông và phương Tây – không chỉ trong quân sự, mà còn cả lĩnh vực kinh doanh, chính trị, luật pháp, thể thao và thậm chí đời sống thường nhật. Giống như Plato nhận định, cuộc sống là một “cuộc chiến vĩ đại… lớn hơn mọi cuộc xung đột nào khác trên trần gian”.

Dưới đây, chúng tôi xin trích dẫn 9 câu nói nổi tiếng nhất của Tôn Tử:

1. “Đánh nhau phải lừa nhau. Đánh được phải giả vờ không đánh nổi, hành quân phải giả vờ như bất động, gần phải giả vờ xa, xa phải giả vờ gần.”
2. “Chiến tranh cần phải giải quyết thật nhanh chóng, sớm ngày nào hay ngày ấy. Kéo dài ra chỉ làm hao binh, tổn tướng, mất nhuệ khí chiến đấu, làm tài nguyên quốc gia kiệt quệ, nhân dân điêu đứng.”
3. “Phép dụng binh, gấp mười lần địch thì bao vây, gấp năm lần địch thì tấn công, gấp đôi chì chia ra mà đánh, bằng địch thì phải đánh khéo, kém địch thì rút lui, tránh giao tranh với địch.”
4. “Đội quân chiến thắng bao giờ cũng tạo điều kiện để thắng, sau mới giao tranh. Đội quân chiến bại thường giao tranh trước, sau mới tìm chiến thắng bằng cầu may.”
5. “Biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng. Biết ta mà không biết địch, trận thắng trận bại. Không biết địch không biết ta, trận nào cũng bại.”
6. “Dụng binh bao giờ cũng đánh chỗ yếu mà tránh chỗ mạnh của quân địch.”
7. “Các bậc vua sáng tướng tài, sở dĩ dấy binh thắng địch, thành công hơn người, đó là nhờ biết trước vậy.”
8. “Địch rút về nước thì không nên chặn đường, bao vây quân địch nên chừa một lối thoát cho chúng, địch cùng khốn thì không nên quá bức bách chúng.”
9. “Đối xử với sĩ tốt như con em, họ sẽ cùng ta xông pha vào những nơi hung hiểm. Coi sĩ tốt như con yêu quý, họ sẽ cùng sống chết bên ta.”

Binh pháp Tôn Tử – Ứng dụng trong cuộc sống

Trong cuộc sống, chúng ta thường cố gắng luyện tập những thói quen mới, phấn đấu đạt tới thành công bằng thuần túy sức mạnh ý chí. Sai lầm ở đây là ta trực tiếp “đánh trận” và tấn công “kẻ thù” – ở đây là những thói quen xấu – vào ngay thời điểm kẻ địch mạnh nhất. Lấy ví dụ:

• Ta cố gắng tuân theo chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt khi cùng đi ăn tối với bạn bè.
• Ta cố gắng viết sách khi môi trường xung quanh quá ồn ào.
• Ta cố gắng ăn uống lành mạnh – khi mà trong tủ lạnh lại chứa toàn đồ ngọt và các loại thức ăn không tốt khác.
• Ta cố gắng làm bài tập về nhà trong khi tivi vẫn đang mở.
• Ta cố gắng tập trung làm việc, đồng thời vẫn sử dụng một chiếc điện thoại với đầy các ứng dụng mạng xã hội, trò chơi điện tử và những thứ gây xao nhãng khác.

Kết quả là khi không đạt mục tiêu đề ra, chúng ta sẽ tự trách mình đã “không thực sự khao khát thành công”. Thực tế, trong nhiều trường hợp, thất bại không phải do thiếu sức mạnh ý chí – nhưng là do sai lầm trong chiến lược.

Các nhà lãnh đạo quân sự tài năng luôn bắt đầu bằng việc giành chiến thắng trong các trận đánh dễ dàng trước. Họ đợi cho đến khi phe đối lập suy yếu và tinh thần xuống thấp trước khi trực tiếp đối đầu với kẻ thù. Tại sao phải bắt đầu cuộc chiến bằng cách giao tranh ở những khu vực địch phòng thủ tốt? Tại sao phải bắt đầu những thói quen mới trong một môi trường quá khó khăn/ không thuận lợi?

Tôn Tử sẽ không bao giờ dẫn quân của mình vào một trận chiến mà địa hình không có lợi cho mình. Ông sẽ không bắt đầu bằng cách tấn công vào điểm mà kẻ thù mạnh nhất. Tương tự như vậy, trước tiên, chúng ta nên cải thiện những thói quen dễ dàng thay đổi, tập luyện thành thói quen trước khi “tấn công” vào những điểm khó thay đổi nhất.