Khám phá tầm quan trọng của lãnh đạo làm gương, cùng bí quyết thực hành nhằm xây dựng đội nhóm & tổ chức phát triển vững mạnh.
Vì sao có những nhà lãnh đạo luôn hô hào về sự đổi mới, nhưng bản thân lại ngại thay đổi? Vì sao có những người yêu cầu nhân viên phải làm việc tận tâm, trong khi chính họ lại hành động ngược lại? Mâu thuẫn giữa “lời nói” và “việc làm” chính là rào cản lớn nhất phá vỡ niềm tin trong tổ chức. Để khắc phục vấn đề này và phục vụ mục tiêu phát triển bền vững trong thời đại mới, doanh nghiệp cần phải có chiến lược và chính sách phù hợp, khuyến khích thực hành phong cách lãnh đạo làm gương.
Nội dung chính
- Lãnh đạo làm gương là việc thể hiện những hành vi, đạo đức làm việc và giá trị nhà lãnh đạo kỳ vọng ở đội ngũ, dùng chính hành động của bản thân để minh họa các tiêu chuẩn mà cá nhân muốn người khác noi theo.
- Phong cách lãnh đạo gương mẫu là chìa khóa giúp xây dựng lòng tin và sự tín nhiệm, truyền cảm hứng cho người lao động, góp phần cải thiện năng suất và kết quả kinh doanh qua việc nuôi dưỡng một nền văn hóa khuyến khích hành vi tích cực.
- Để thực sự nêu gương, nhà lãnh đạo phải thể hiện phẩm chất kiên định (chính trực, khiêm tốn, tinh thần trách nhiệm), hành động nhất quán (đạo đức làm việc, bình tĩnh trước áp lực, biết lắng nghe góp ý), và kết nối đồng cảm.
- Bí quyết thực hành lãnh đạo làm gương là bắt đầu bằng việc xác định triết lý lãnh đạo cá nhân, thường xuyên phản tỉnh để đảm bảo lời nói đi đôi với hành động, sẵn sàng thừa nhận sai lầm và giữ lời hứa. Ở phương diện tổ chức, điều quan trọng là đề bạt dựa trên phẩm chất, khuyến khích phản hồi, lan tỏa các tấm gương lãnh đạo tích cực, cũng như đầu tư cho công tác đào tạo và coaching chuyên sâu.
Nội dung
Lãnh đạo làm gương là gì?
Lãnh đạo làm gương (tiếng Anh: leading by example) là việc nhà lãnh đạo thể hiện những hành vi, đạo đức làm việc và giá trị mà họ mong đợi nơi đội nhóm. Không chỉ dừng lại ở lời nói, họ trực tiếp thể hiện các tiêu chuẩn họ mong muốn thông qua hành động hàng ngày.
Vì sao lãnh đạo phải làm gương?
- Xây dựng lòng tin
Trong kỷ nguyên “quá tải” thông tin và niềm tin đang ở mức thấp như hiện nay, hoài nghi đã và đang trở thành xu hướng chung của con người. Phần lớn đều có xu hướng tin tưởng những gì họ thấy cá nhân làm hơn là những gì người đó nói.
- Truyền cảm hứng cho thế hệ nhân sự mới
Lực lượng lao động trẻ, đặc biệt là thế hệ Millennials và Gen Z, nhìn chung không đánh giá cao quyền lực cấp bậc truyền thống. Điều họ quan tâm chính là việc lãnh đạo có tôn trọng họ và hành động phù hợp với hệ giá trị họ cổ súy hay không.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người lao động thuộc các thế hệ này rất nhạy bén với các dấu hiệu thiếu chân thực và có xu hướng trung thành với doanh nghiệp hơn nếu ban lãnh đạo thể hiện sự chính trực và quan tâm chân thành đến cấp dưới.
- Góp phần cải thiện năng suất & kết quả kinh doanh
Thống kê của Gallup qua nhiều năm đã cho thấy mối tương quan mật thiết giữa sự gắn kết của người quản lý và sự gắn kết của nhân viên, góp phần quan trọng cải thiện các chỉ số hiệu suất chính như năng suất và lợi nhuận. Nói cách khác, một nhà lãnh đạo gương mẫu sẽ tạo ra một đội ngũ gương mẫu.
Đặc điểm của lãnh đạo làm gương
Bài học kinh điển về lãnh đạo làm gương: Câu chuyện của Haruka Nishimatsu
Một trong những ví dụ thực tế về phong cách quản trị này là tấm gương của Haruka Nishimatsu, cựu CEO Japan Airlines (JAL). Khi JAL phải đối mặt với khó khăn tài chính nghiêm trọng, Nishimatsu đã thực hiện những hành động “phi thường”, nói lên tinh thần và sự quan tâm của mình dành cho nhân viên.
Cụ thể, ông tự cắt giảm lương của mình xuống mức thấp hơn cả lương của các phi công trong công ty, đi làm bằng xe buýt công cộng, ăn trưa tại căng-tin của nhân viên. Bằng cách này, ông đã minh chứng cam kết của bản thân với công ty theo một cách rất sinh động và trực quan. Hành động lãnh đạo làm gương của ông đã góp phần xây dựng lại niềm tin của người lao động, vực dậy tinh thần tập thể, giúp JAL đạt được một trong những cú “lội ngược dòng” ngoạn mục nhất trong lịch sử kể từ khi thành lập.
Đọc thêm: Lãnh đạo với lòng trắc ẩn – Xu hướng cho kỷ nguyên mới
Trách nhiệm nêu gương của lãnh đạo
Thế nào là người lãnh đạo gương mẫu? Tổng hợp 6 thành tố quan trọng
Phẩm chất kiên định
Để thực sự nêu gương, nhà lãnh đạo phải bắt đầu từ các yếu tố cốt lõi như bản sắc – thương hiệu cá nhân, hệ giá trị và quan điểm đạo đức. Nói cách khác, từ những yếu tố phản ánh con người thực của họ.
- Chính trực & đạo đức: Luôn trung thực và làm điều đúng đắn.
- Khiêm tốn: Dám thừa nhận sai lầm, ghi nhận công lao đội nhóm, luôn cởi mở học hỏi từ bất kỳ ai, dù họ là nhân viên cấp thấp đi chăng nữa.
- Trách nhiệm giải trình: Chịu trách nhiệm với kết quả đạt được – mà không đổ lỗi cho người khác hay tìm cách viện cớ/ biện minh khi đội nhóm bị thất bại.
Hành động nhất quán
- Đạo đức làm việc: Siêng năng, tận tụy trong mọi việc họ làm.
- Bình tĩnh trước áp lực: Dù trong cơn khủng hoảng hay khi gặp thất bại nghiêm trọng, nhà lãnh đạo vẫn thể hiện rõ tinh thần kiên cường, điềm tĩnh và tập trung vào giải pháp – nhờ đó mang lại cho đội nhóm sự tự tin và tâm lý vững mạnh để vượt qua thử thách.
- Sẵn sàng lắng nghe góp ý: Chủ động tìm kiếm và vui vẻ đón nhận mọi lời phê bình mang tính xây dựng.
Kết nối đồng cảm
- Đồng cảm: Nỗ lực thấu hiểu quan điểm và cảm xúc của đối phương – để qua đó đưa ra các quyết định thực sự hữu ích cho mọi bên liên quan.
- Tôn trọng: Đối xử bình đẳng và tôn trọng với tất cả mọi người, dù họ có vai trò hay địa vị như thế nào (vd: lắng nghe chăm chú trong mọi buổi họp, coi trọng ý kiến của từng thành viên, giao tiếp với thái độ chuyên nghiệp và tử tế).
Đọc thêm: Tư duy lãnh đạo trong thời đại 4.0 – Bí quyết thích ứng với kỷ nguyên số
Lãnh đạo nêu gương
Bí quyết thực hành phong cách lãnh đạo làm gương
Xác định triết lý cá nhân
Không ai có thể thể hiện giá trị cá nhân một cách nhất quán nếu bản thân họ còn không biết đó là gì. Do đó, bước đầu tiên là dành thời gian để suy ngẫm và xác định triết lý lãnh đạo cá nhân – qua việc nghiền ngẫm các câu hỏi như sau:
- Giá trị cốt lõi của tôi là gì?
- Theo tôi, con người cần được đối xử như thế nào?
- Tôi có những tiêu chuẩn chất lượng nào?
- v.v…
Thực hành phản tỉnh
Vào cuối mỗi ngày hoặc mỗi tuần, hãy cố gắng dành thời gian tự ngẫm và trả lời câu hỏi sau đây: “Những điều tôi làm hôm nay có thống nhất với phiên bản nhà lãnh đạo mà tôi mong muốn trở thành không?”
Thường xuyên phản tỉnh sẽ giúp bạn nhận ra liệu đang có khoảng cách giữa lời nói và việc làm của mình không – để qua đó nhanh chóng điều chỉnh trước khi đánh mất uy tín với đội nhóm.
Sẵn sàng thể hiện những điểm chưa hoàn hảo (Vulnerability)
Khi mắc sai lầm, nhà lãnh đạo cần thẳng thắn thừa nhận và xin lỗi về những gì đã xảy ra.
Nếu bạn không thể xử lý hay giải đáp một vấn đề/ thắc mắc cụ thể của nhân viên, hãy thành thật trả lời: “Tôi không biết, nhưng tôi sẽ cố gắng tìm hiểu.”
Thái độ minh bạch, sẵn lòng thể hiện sự không hoàn hảo không hề suy yếu vai trò của bạn; thực tế, chính nó là thành tố quan trọng giúp nuôi dưỡng lòng tin và sự tín nhiệm, khuyến khích một môi trường an toàn tâm lý, nơi bất kỳ ai cũng cảm thấy thoải mái là chính mình.
Giữ lời hứa (Follow-through)
Uy tín của nhà lãnh đạo được xây dựng trên nền tảng của niềm tin. Lãnh đạo làm gương có nghĩa là lời nói của bạn phải luôn đi đôi với hành động cụ thể.
Nếu bạn hứa sẽ xem xét một báo cáo trước ngày thứ Sáu, hãy chắc chắn dành thời gian xem xét nó trước thứ Sáu.
Nếu bạn cam kết hỗ trợ đội nhóm, hãy follow up và theo sát họ tận tình nhất có thể.
Mỗi lời hứa được giữ, dù nhỏ đến đâu, đều là minh chứng trực quan về tinh thần trách nhiệm và sự chính trực của bạn.
Đọc thêm: 12 nguyên tắc lãnh đạo vàng cho cấp quản lý thời nay
Lãnh đạo phải gương mẫu đi đầu
Câu nói hay về lãnh đạo làm gương
Bạn đọc quan tâm có thể xem qua tuyển tập danh ngôn & câu nói hay về lãnh đạo tại đây!
Lãnh đạo làm gương là bài kiểm tra tối hậu đối với năng lực lãnh đạo.
Hãy luôn làm điều đúng đắn. Điều này sẽ làm hài lòng một số người và làm kinh ngạc những người còn lại.
Mark Twain
Hãy trở thành sự thay đổi mà bạn mong muốn nhìn thấy trên thế giới.
Mahatma Gandhi
Nếu hành động của bạn truyền cảm hứng cho người khác ước mơ, học hỏi, nỗ lực và trở nên tốt đẹp hơn, thì bạn chính là nhà lãnh đạo.
John Quincy Adams
Công cụ lãnh đạo hiệu quả nhất mà bạn có chính là tấm gương của bản thân.
John Wooden
Một trong những điều quan trọng nhất nhà lãnh đạo có thể làm là nêu gương. Nếu bạn muốn mọi người khác đều đam mê, tận tụy, cống hiến và có động lực, bạn phải là người đi bước trước!
Nêu gương là phương thức duy nhất để tác động đến người khác.
Albert Einstein
Đừng dùng vũ lực; hãy lãnh đạo bằng tấm gương.
Tôn Tử
Lãnh đạo tạo gương
Sách về lãnh đạo làm gương
- 📘 Lead by Example: 50 Ways Great Leaders Inspire Results – John Baldoni
- 📗 Leadership by Example – TS. Sanjiv Chopra
Có thể bạn quan tâm:
- Phong cách lãnh đạo huấn luyện: Bí quyết quản trị bền vững
- Lãnh đạo phục vụ: ‘Tinh hoa’ của quản trị
- Lãnh đạo bằng tình yêu thương: Hơn cả một triết lý nhân sinh
- Lãnh đạo tồi & yếu kém: Vấn nạn của doanh nghiệp
Nguồn tham khảo
Leading by Example: Key to Truly Inspiring Action & Trust. https://itdworld.com/blog/leadership/leading-by-example/.
ITD Vietnam Center for Management Development (VNCMD) là chi nhánh tại Việt Nam của ITD World – với hơn 35 năm kinh nghiệm đào tạo Coaching, Lãnh đạo và Quản trị Nhân sự cho các tập đoàn đa quốc gia tại hơn 80 nước trên thế giới.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 028 3825 8487, email itdvietnam@vncmd.com/ itdhcmc@itdworld.com, hoặc kết nối với chúng tôi trên mạng xã hội.
BẠN THẤY BÀI VIẾT HỮU ÍCH? CHIA SẺ NGAY!
