Lãnh đạo tự ngẫm (Leadership self-reflection): Ý nghĩa của tự nhận thức trong quản trị

Lãnh đạo tự ngẫm là gì?

Lãnh đạo tự ngẫm là việc thực hành lùi về sau để tự xem xét bản thân với tư cách là một nhà lãnh đạo – một cách có chủ đích và có hệ thống. Đó là suy nghĩ nghiêm túc về điểm mạnh, điểm yếu và cách bạn cư xử.

Sau đây là tóm lược về các khía cạnh chính:

• Tự nhận thức: Liên quan đến việc hiểu các giá trị, niềm tin, động lực của bạn và cách bạn thể hiện mình với người khác. Bạn có phải là một nhà lãnh đạo quyết đoán không? Bạn xử lý áp lực như thế nào?
• Điểm mạnh và điểm yếu: Mọi người đều sở hữu những đặc điểm hoặc biểu hiện riêng biệt giúp họ trở nên khác biệt. Nhận ra điểm mạnh cho phép các nhà lãnh đạo tận dụng chúng một cách hiệu quả – trong khi thừa nhận điểm yếu tạo ra cơ hội để phát triển và trưởng thành.
• Tác động đến người khác: Một đặc điểm của lãnh đạo hiệu quả là khả năng truyền cảm hứng, ảnh hưởng và trao quyền cho người khác. Tự ngẫm thúc đẩy các nhà lãnh đạo đánh giá cách hành động, quyết định và phong cách giao tiếp của họ tác động đến các thành viên trong nhóm như thế nào và điều chỉnh cách tiếp cận nếu cần.
• Giá trị cốt lõi: Những tố chất/ nguyên tắc chỉ đạo định hình các quyết định, hành vi của nhà lãnh đạo và toàn bộ văn hóa tổ chức (ví dụ: tính chính trực, trách nhiệm giải trình, đổi mới, tính bền vững, v.v.). Bằng cách tuân thủ đúng với các giá trị mình đặt ra, các nhà lãnh đạo cho thấy sự uy tín, từ đó xây dựng lòng tin và vun đắp văn hóa chính trực trong đội ngũ.
• Đặt mục tiêu: Bạn có truyền cảm hứng cho nhóm của mình theo cách bạn hình dung không?
• Học hỏi và phát triển: Lãnh đạo là hành trình học hỏi và phát triển liên tục. Bằng cách phân tích trên tinh thần phản biện các quyết định và hành vi trong quá khứ, các nhà lãnh đạo có thể rút ra bài học từ kinh nghiệm của mình, xác định các mô hình hành vi và tìm ra các lĩnh vực cần cải thiện.

Ví dụ:

• Tình huống: Trong một buổi brainstorm, bạn cảm thấy bị áp lực phải đưa ra quyết định cuối cùng một cách nhanh chóng. Do đó, bạn đã bác bỏ các ý tưởng do một số thành viên trong nhóm của mình đề xuất.
• Suy ngẫm: “Sau khi suy ngẫm, tôi nhận ra rằng những thôi thúc của mình có thể đã kìm hãm sự sáng tạo và hợp tác. Trong tương lai, tôi sẽ cố gắng tạo ra một môi trường hòa nhập hơn, nơi mọi tiếng nói đều được lắng nghe và tôn trọng. Tôi nhận ra tầm quan trọng của việc thúc đẩy đối thoại cởi mở và nắm bắt các quan điểm đa dạng để thúc đẩy sự đổi mới và đạt được các mục tiêu chung của chúng ta.”

Lãnh đạo tự ngẫm (leadership self-reflection)

Tầm quan trọng của lãnh đạo tự ngẫm

Tự ngẫm là nền tảng để trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả hơn, toàn diện hơn và truyền cảm hứng hơn. Đó là về việc làm chủ hành trình và tích cực làm việc để tối đa hóa tiềm năng tạo ảnh hưởng của cá nhân.

• Nâng cao nhận thức về bản thân

Thông qua việc tự ngẫm, các nhà lãnh đạo có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về điểm mạnh, điểm yếu, thành kiến và giá trị của họ. Nhận thức tốt hơn về bản thân cho phép họ điều hướng động lực phức tạp giữa các cá nhân một cách khéo léo, đưa ra quyết định phù hợp với các nguyên tắc cốt lõi và thể hiện tính chân thực qua đó nhận được sự tin tưởng và tôn trọng từ các thành viên trong nhóm.

Ví dụ:

A, một kỹ sư tài năng nhưng hơi kín tiếng, gần đây đã được thăng chức làm trưởng nhóm tại Technovation Inc. Mặc dù chuyên môn kỹ thuật của cô ấy là không thể phủ nhận, nhưng một số thành viên trong nhóm đã phải vật lộn để thích nghi với phong cách lãnh đạo của cô ấy. Nhận ra tầm quan trọng của việc xây dựng một nhóm gắn kết, A đã bắt đầu hành trình tự ngẫm. Sau đó cô ấy đã học được về xu hướng chỉ tập trung vào nhiệm vụ trong khi bỏ bê các khía cạnh giữa các cá nhân và bỏ qua những đóng góp của người khác. Được thúc đẩy bởi những khám phá này, A đã chủ động khuyến khích các cuộc đối thoại cởi mở và các cuộc tranh luận lành mạnh, cũng như kết nối với các thành viên trong nhóm ở cấp độ cá nhân.

• Tăng trưởng và phát triển

Bằng cách xem xét kỹ lưỡng các trải nghiệm, hành vi và thành quả của họ, các nhà lãnh đạo có thể khám phá ra những khía cạnh cần cải thiện. Sau đó, họ có thể sẵn sàng để chủ động tìm kiếm cơ hội mở rộng bộ kỹ năng của mình, mở rộng quan điểm và phát triển thành phiên bản tinh nhạy và thích nghi tốt hơn (bất kể là thông qua đào tạo chính thức, cố vấn hay thể nghiệm).

• Ra quyết định hiệu quả

Thông qua việc tự vấn và phân tích các quyết định trong quá khứ, các nhà lãnh đạo thu thập được những bài học giá trị để đưa ra các lựa chọn trong tương lai.

Ví dụ:

Garden Supplies Inc. (GSI), một nhà bán lẻ nội địa, từng đưa ra các quyết định bốc đồng về các dòng sản phẩm. Điều này thường dẫn đến tình trạng tồn kho quá mức các mặt hàng theo mùa hoặc đánh giá thấp nhu cầu về các công cụ làm vườn hợp thời trang – do đó ảnh hưởng đến lợi nhuận và sự hài lòng của khách hàng.

John, giám đốc điều hành mới được bổ nhiệm, đã nhận ra nhu cầu về một phương pháp tiếp cận mang tính chiến lược hơn. Ông đã chỉ đạo một cuộc đánh giá toàn công ty về các lần ra mắt sản phẩm và chiến dịch tiếp thị trước đây. Sau đó, họ phát hiện ra rằng các chiến dịch có nghiên cứu thị trường chuyên sâu và lập kế hoạch dài hạn đã tạo ra doanh số cao hơn và sự hài lòng của khách hàng. Dựa trên phát hiện này, GSI bắt đầu cân nhắc nhiều lựa chọn hơn, từ xu hướng thị trường dài hạn đến các gián đoạn tiềm ẩn của chuỗi cung ứng, khi đánh giá các dòng sản phẩm mới. Ngoài ra, họ cũng triển khai một hệ thống để tiến hành phân tích chi phí-lợi ích chi tiết và nghiên cứu thị trường trước khi đưa ra quyết định.

• Tác động tích cực đến đội nhóm

Những nhà lãnh đạo thường xuyên tự phản ánh bản thân sẽ vun đắp một nền văn hóa cởi mở, minh bạch và hợp tác trong nhóm của họ. Bằng cách thể hiện sự khiêm tốn, tiếp thu đánh giá và sẵn sàng thích nghi, họ tạo ra một môi trường mà các thành viên trong nhóm cảm thấy được coi trọng, trao quyền và có động lực để đóng góp một cách tốt nhất. Điều này tạo ra tinh thần đồng đội, tin tưởng và gắn kết thúc đẩy thành tích chung và thành công của tổ chức.

• Khả năng thích ứng

Trong thời đại thay đổi nhanh chóng và bất ổn, khả năng thích ứng là tối quan trọng đối với hiệu quả lãnh đạo. Bằng cách liên tục đánh giá các chiến lược, cách tiếp cận và giả định, các nhà lãnh đạo luôn thích nghi tốt theo các xu hướng, thách thức và cơ hội mới. Do đó, họ có khả năng chủ động điều chỉnh lộ trình của mình để luôn đi trước thời đại.

• Cảm hứng và động lực

Bản thân người lãnh đạo khi tự ngẫm sẽ làm gương cho việc cam kết phát triển, học hỏi và tự hoàn thiện, truyền cảm hứng cho những người khác theo đuổi tư duy tương tự. Bằng cách ủng hộ văn hóa coaching đặc trưng bởi sự tò mò, đổi mới và học hỏi liên tục, các nhà lãnh đạo khơi gợi cảm hứng thúc đẩy các cá nhân và nhóm đạt được hiệu suất và sự hoàn thiện cao hơn.

• Chính trực và trách nhiệm

Tự ngẫm giúp các nhà lãnh đạo luôn tuân thủ đúng với các giá trị và nguyên tắc của mình. Bằng cách đề cao tính minh bạch, thừa nhận sai lầm và chịu trách nhiệm về hành động của mình, chúng ta góp phần xây dựng văn hóa niềm tin và tín nhiệm tạo thành nền tảng cho thành công lâu dài của tổ chức.

Ý nghĩa của lãnh đạo tự ngẫm trong bối cảnh ngày nay

Chúng ta có xu hướng lãng mạn hóa vai trò lãnh đạo. Khi bạn bè được thăng chức lên vị trí quản lý, chúng ta tán thưởng họ, nói với họ rằng cuối cùng họ cũng đã thành công và chúc mừng họ vì đã làm việc chăm chỉ. Tuy nhiên, chúng ta thường quên rằng mặt trái của vấn đề này là lãnh đạo là công việc khó khăn và mệt mỏi.

Klodiana Lanaj, Trevor A. Foulk, và Amir Erez

Trong một bài báo đăng trên Harvard Business Review, Jennifer Porter – Đối tác quản lý của The Boda Group – đã kể lại một cuộc gặp gỡ với một nhóm lãnh đạo không hiệu quả. Thay vì góp ý để xây dựng, các thành viên trong nhóm thấy mình bị cuốn vào các cuộc thảo luận không hiệu quả, đổ lỗi cho nhau thay vì chịu trách nhiệm về những thử thách khi giao tiếp. Theo bà Porter, điều này có thể là do một số yếu tố – một trong số đó là nhận thức thấp, cả bên trong và bên ngoài.

Nhận thức thấp là nguyên nhân khiến nhiều người – đặc biệt là những người giữ vai trò quản lý – hiểu sai tình huống và đổ lỗi cho người khác dựa trên quan điểm hạn hẹp của họ. Thay vì thừa nhận những phản ứng thái quá của chính mình và nhận ra những khác biệt trong phong cách suy nghĩ, chúng ta lại đổ lỗi và đưa ra những giả định tiêu cực về người khác – điều này chỉ dẫn đến hiểu lầm và bỏ lỡ cơ hội hợp tác.

Tin tốt là chúng ta có thể giải quyết vấn đề này thông qua quá trình tự ngẫm. Bằng cách thường xuyên tự vấn về cảm xúc, giả định, diễn giải và giá trị của chính mình trong những hoàn cảnh đầy thách thức, chúng ta có thể trau dồi năng lực hiểu mình, nâng cao khả năng giao tiếp và hợp tác hiệu quả.

Tự ngẫm là một kỹ năng mềm quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Trong khi những kỹ năng khác như sự đồng cảm và giao tiếp rất quan trọng để đạt thành công, thì năng lực tự ngẫm là nền tảng để phát triển những năng lực này.

Ngày nay, các lãnh đạo thường bị mắc kẹt trong chu kỳ của việc xử lý thông tin, phản ứng và thực thi nhiệm vụ. Đây là lí do khiến họ không có nhiều thời gian để suy ngẫm sâu sắc về bản thân, ảnh hưởng tới việc ra quyết định chiến lược và hướng đến thành công bền vững.

Những CEO thành đạt như Warren Buffet và Bill Gates đều nhận thức được giá trị của sự suy ngẫm. Do đó, họ chủ động dành thời gian cho các hoạt động như đọc sách chuyên sâu, nỗ lực phát triển bản thân và yêu cầu phản hồi. Những người có tầm nhìn xa trông rộng dành ra những khoảng thời gian riêng cho “thời gian suy nghĩ phi cấu trúc”, trong đó họ chủ động ngắt kết nối khỏi vòng xoáy điên cuồng của các nhiệm vụ hàng ngày và thúc đẩy sự sáng suốt của suy nghĩ thông qua những lời nhắc nhở và câu hỏi khơi gợi suy nghĩ.

Việc ưu tiên cho suy ngẫm không chỉ tăng cường các quá trình nhận thức của mỗi cá nhân mà còn tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong văn hóa tổ chức. Bằng cách ủng hộ một nền văn hóa coi trọng và ưu tiên sự tự vấn, các nhà lãnh đạo truyền cảm hứng cho nhóm của mình làm điều tương tự. Sự liên kết này đóng vai trò như một phương thuốc dự phòng cho những nguy cơ của tình trạng “ngộ độc” thông tin và ra quyết định phản ứng – và giúp xây dựng một môi trường thuận lợi cho sự đổi mới, phát triển và thành công bền vững.

Tự ngẫm hiệu quả không phải là việc tập trung vào những sai lầm hay thành công. Thay vào đó, nó bao gồm việc xem xét lại một cách có chủ đích và có hệ thống những trải nghiệm trong quá khứ, có thể là những sự kiện trong ngày hoặc tuần làm việc, thông qua sự tự vấn sâu sắc và trung thực. Dựa trên đó, chúng ta có thể rút ra bài học từ những trải nghiệm trước đây và tận dụng chúng để đưa ra quyết định cho các hành động trong tương lai.

Tự nhận thức là khả năng nhìn nhận cuộc sống của bạn một cách trung thực mà không cần bận tâm đến việc nó đúng hay sai, tốt hay xấu.

Debbie Ford

Các hình thức tự ngẫm dành cho lãnh đạo

Suy ngẫm nội tâm

• Viết nhật ký: Một phương pháp cổ điển và linh hoạt, viết nhật ký đề cập đến hành động ghi chép lại những suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm liên quan đến những thách thức và thành công trong lãnh đạo. Bằng cách ghi lại những điều này vào giấy, người ta có thể xử lý tốt hơn những suy nghĩ của mình, xác định các mô hình lặp lại trong hành vi và theo dõi tiến trình theo thời gian. Dù thông qua các câu hướng dẫn, các câu hỏi có mục tiêu hay viết tự do ngẫu hứng, viết nhật ký đóng vai trò là một công cụ mạnh mẽ để tự khám phá và phát triển bản thân.
• Thiền: Thông qua việc thực hành tĩnh tâm và quan sát suy nghĩ của mình mà không phán xét, các nhà lãnh đạo có thể khám phá ra những hiểu biết sâu sắc hơn về động lực, giá trị và tác động của họ đối với người khác.

Suy ngẫm từ bên ngoài

• Phản hồi 360 độ: Thu thập phản hồi ẩn danh từ cấp trên, đồng nghiệp và cấp dưới về phong cách lãnh đạo và mức độ hiệu quả.
• Coaching và mentoring: Thảo luận về quá trình lãnh đạo và những thách thức của bạn với một coach hoặc mentor đáng tin cậy để nhận được sự hướng dẫn cá nhân và phản hồi khách quan.
• Đánh giá tính cách: Các công cụ như Myers-Briggs hoặc DiSC có thể được sử dụng để có cái nhìn thoáng qua về các đặc điểm tính cách của bạn và cách chúng ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo.

Suy ngẫm dựa trên hoạt động

• Công cụ tìm điểm mạnh: Thực hiện các đánh giá tính cách như StrengthsFinder để xác định tài năng bẩm sinh của bạn và cách tận dụng chúng.
• Xem xét dữ liệu hiệu suất: Phân tích số liệu và kết quả của nhóm để đánh giá được tác động của khả năng lãnh đạo của bạn đối với kết quả của tổ chức.

Câu hỏi suy ngẫm

• Tóm tắt sau các sự kiện quan trọng: Dành thời gian để suy ngẫm về những đóng góp của bạn và kết quả đạt được sau một cuộc họp, bài thuyết trình hoặc dự án quan trọng.
• Suy ngẫm về giá trị: Thường xuyên suy ngẫm về các giá trị cốt lõi của bạn và cách chúng tác động đến các quyết định và hành động của bạn.

Các khía cạnh của lãnh đạo tự ngẫm

• Tự nhận thức

Hiểu bản thân là nền tảng để các nhà lãnh đạo xây dựng năng lực truyền cảm hứng, ảnh hưởng và trao quyền cho người khác. Điều này liên quan đến việc nhận thức được các giá trị, động lực, thành kiến của bạn và cách bạn tạo ấn tượng với người khác.

• Tư duy chiến lược và tầm nhìn

Suy ngẫm về tư duy chiến lược và tầm nhìn thúc đẩy các nhà lãnh đạo đánh giá năng lực của họ trong việc đưa ra định hướng rõ ràng, các sáng kiến chiến lược và những quyết định sáng suốt.

• Giao tiếp

Khả năng truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng, lắng nghe tích cực và vun đắp văn hóa đối thoại cởi mở.

• Xây dựng mối quan hệ

Bạn có thể kết nối một cách chân thực, nuôi dưỡng văn hóa hòa nhập và ghi nhận những đóng góp của cá nhân không?

• Coaching và phát triển

Một đặc điểm của khả năng lãnh đạo đặc biệt là đầu tư vào việc trao quyền cho các thành viên trong nhóm để phát huy hết tiềm năng của họ, xác định tài năng và tạo cơ hội phát triển kỹ năng cho nhân viên.

• Quản lý xung đột

Bạn có khả năng giải quyết tranh chấp một cách xây dựng, tạo điều kiện cho đối thoại và thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau không?

• Nêu gương

Lãnh đạo không chỉ đơn thuần là lời nói; mà là hành động truyền cảm hứng, thúc đẩy và ảnh hưởng đến người khác. Bạn thể hiện các giá trị, đạo đức và hành vi mà bạn mong đợi từ các thành viên trong nhóm của mình như thế nào? Bạn có chịu trách nhiệm về hành động, quyết định và kết quả của mình không?

Thách thức khi nhà lãnh đạo thực hành tự ngẫm

• Cái tôi và hình ảnh bản thân

Các nhà lãnh đạo thường vật lộn khi phải đối mặt với những điểm yếu và hạn chế của chính mình. Duy trì ý thức mạnh mẽ về hình ảnh bản thân và sự tự tin là điều tối quan trọng trong các vai trò lãnh đạo. Tuy nhiên, đôi khi việc tự ngẫm có thể ảnh hưởng sâu sắc vấn đề này. Đối mặt với các khía cạnh cần cải thiện hoặc thừa nhận điểm yếu có thể thách thức hình ảnh lý tưởng mà các nhà lãnh đạo vốn có, dẫn đến cảm giác khó chịu hoặc kháng cự.

• Hạn chế về thời gian

Bản chất đòi hỏi cao của các vai trò lãnh đạo không có nhiều chỗ cho việc chiêm nghiệm và tự kiểm điểm. Các nhà lãnh đạo thường phải xoay xở với nhiều trách nhiệm, thời hạn và cam kết, khiến họ có rất ít thời gian để tự vấn. Việc dành thời gian riêng để tự phản ánh giữa vòng xoáy của các nhiệm vụ và trách nhiệm hàng ngày là một thách thức đáng kể đòi hỏi phải có sự ưu tiên và quản lý thời gian.

• Thiếu sự rõ ràng

Các nhà lãnh đạo có thể cảm thấy choáng ngợp trước vô số khía cạnh trong vai trò của mình cần cân nhắc và không chắc chắn về những câu hỏi cần tự hỏi mình. Thách thức nằm ở việc phân biệt những trải nghiệm hoặc tương tác nào có tiềm năng lớn nhất cho sự phát triển cá nhân và nghề nghiệp giữa vô vàn trách nhiệm và thách thức hàng ngày.

• Thiên kiến xác nhận

Thiên kiến xác nhận, xu hướng tìm kiếm thông tin xác nhận niềm tin hoặc giả định đã có từ trước, là một trong những yếu tố làm giảm hiệu quả của quá trình tự phản ánh tại nơi làm việc. Các nhà lãnh đạo có thể vô thức tập trung vào những khía cạnh tích cực trong khả năng lãnh đạo của mình trong khi hạ thấp hoặc bỏ qua những yếu tố cần cải thiện. Để vượt qua vấn đề này, cần phải sẵn sàng thách thức các giả định, tìm kiếm nhiều góc nhìn khác nhau và tiếp nhận phản hồi mang tính xây dựng với một tâm trí cởi mở.

• Khó khăn về mặt cảm xúc

Quá trình tự ngẫm thường gợi lên nhiều cảm xúc, bao gồm tự nghi ngờ, bất an và khó chịu. Đối mặt với những thiếu sót hoặc sai lầm của chính mình có thể gây ra cảm giác dễ bị tổn thương và không chắc chắn, khiến nhiều người ngại tự vấn sâu sắc hơn.

• Sợ bị tổn thương

Việc cởi mở về những điểm yếu hoặc sai lầm có thể mang lại cảm giác rủi ro, đặc biệt là trong các vai trò lãnh đạo mà thẩm quyền và uy tín là tối quan trọng. Các nhà lãnh đạo có thể lo sợ rằng việc thừa nhận những điểm yếu sẽ làm suy yếu năng lực hoặc thẩm quyền của họ, làm xói mòn lòng tin và sự tôn trọng giữa các thành viên trong nhóm của họ.

• Thiếu sự hỗ trợ

Một nền văn hóa tổ chức không khuyến khích thảo luận cởi mở hoặc phản hồi sẽ tạo ra rào cản đáng kể đối với việc tự ngẫm hiệu quả. Các nhà lãnh đạo có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm phản hồi trung thực hoặc chia sẻ suy nghĩ của mình với người khác nếu họ nhận thấy thiếu sự hỗ trợ hoặc khả năng tiếp nhận.

Lãnh đạo tự ngẫm (Leadership self-reflection)

Cách thực hành lãnh đạo tự ngẫm

• Tìm một không gian yên tĩnh

Bước đầu tiên là tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc tự vấn bằng cách giảm thiểu sự xao nhãng. Theo đó, hãy chọn một không gian yên tĩnh, nơi bạn có thể tập trung vào suy nghĩ và cảm xúc của mình mà không bị gián đoạn.

• Lên lịch thời gian cụ thể

Hãy coi việc tự phản ánh là ưu tiên bằng cách lên lịch thời gian cụ thể cho việc này trong thời khóa biểu. Cho dù đó là một buổi ngắn vào mỗi buổi sáng hay một khoảng thời gian dài hơn một lần một tuần, hãy biến nó thành một phần không thể bỏ qua trong thói quen của bạn.

• Tìm phương pháp phù hợp

Bạn nên thử nghiệm các kỹ thuật khác nhau để khám phá ra phương pháp nào phù hợp nhất với bạn. Các lựa chọn bao gồm (nhưng không giới hạn ở) việc viết nhật ký, các bài tập chánh niệm như thiền hoặc đi bộ trong thiên nhiên và tóm tắt sau các sự kiện quan trọng. Bạn thậm chí có thể kết hợp các phương pháp khác nhau (ví dụ: viết nhật ký sau khi thiền hoặc đi bộ trong thiên nhiên để tóm tắt về một sự kiện gần đây) để nâng cao hiệu quả chung.

• Bắt đầu từ những điều nhỏ và cụ thể

Tập trung vào một khía cạnh cụ thể của khả năng lãnh đạo tại một thời điểm nhất định để bạn có thể hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của mình (đồng thời tránh nguy cơ quá tải với nhiều nhiệm vụ). Chọn một khía cạnh như giao tiếp hoặc ra quyết định để suy ngẫm, sử dụng câu hỏi gợi mở để dẫn dắt quá trình tự vấn.

• Trung thực với chính mình

Tự vấn đích thực đòi hỏi sự trung thực và nhận thức sâu sắc về bản thân. Đừng ngại đối mặt với những câu hỏi khó hoặc thừa nhận những phương diện cần cải thiện. Trong mọi trường hợp, hãy cố gắng hết sức để điều chỉnh suy nghĩ của bạn theo các giá trị cốt lõi của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo để đảm bảo tính chính trực và chân thực.

Ví dụ, giả sử gần đây bạn đã có một buổi trình bày trước nhóm. Mặc dù mọi thứ có vẻ diễn ra tốt đẹp, nhưng bạn nhận thấy một số thành viên trong nhóm có vẻ không tập trung. Trong trường hợp này, hãy sẵn sàng thừa nhận khả năng giao tiếp của bạn có thể còn thiếu sót điều gì đó trước khi đào sâu hơn.

• Tập trung vào sự phát triển

Tự vấn là cơ hội để phát triển và học hỏi, không phải để tự phê bình. Xác định những khía cạnh mà bạn có thể cải thiện và xây dựng các chiến lược để hoàn thiện chúng.

• Tiếp nhận các quan điểm khác nhau

Ghi nhận phản hồi từ những đồng nghiệp, caoch và mentor đáng tin cậy hoặc thông qua các công cụ như phần mềm đánh giá 360 độ. Nguồn thông tin đầu vào của bạn càng đa dạng, bạn càng có khả năng hình dung cách người khác nhìn nhận hiệu quả của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo.

• Tìm kiếm sự hỗ trợ

Bạn nên xây dựng một mạng lưới đồng nghiệp hoặc mentor hỗ trợ mà bạn có thể chia sẻ suy nghĩ của mình và nhận được phản hồi mang tính xây dựng. Hợp tác với một đối tác trách nhiệm giải trình (accountability partner) là một cách tuyệt vời để duy trì động lực và theo kịp mục tiêu bạn đặt ra.

• Tận dụng các nguồn lực

Khám phá nhiều nguồn lực khác nhau để hỗ trợ hành trình tự khai phá của bạn, chẳng hạn như các công cụ đánh giá khả năng lãnh đạo, tài liệu tham khảo có liên quan hoặc hội thảo về các hoạt động tự phản ánh. Những hoạt động này sẽ góp phần đáng kể vào việc nâng cao nhận thức về bản thân và làm phong phú thêm quá trình thực hành của bạn.

• Vạch ra lộ trình cải thiện

Cần phải chuyển những hiểu biết nội quan thành kết quả khả thi bằng cách phát triển các kế hoạch cụ thể. Xác định chi tiết các bước để khắc phục điểm yếu, tận dụng điểm mạnh và thúc đẩy những thay đổi tích cực trong cách tiếp cận lãnh đạo của bạn. Ví dụ, bạn có thể tìm kiếm cơ hội đào tạo, đọc sách về lãnh đạo hoặc trao đổi với một đồng nghiệp đáng tin cậy để xin thêm lời khuyên.

Câu hỏi tự vấn dành cho nhà lãnh đạo

Tự nhận thức và các giá trị:

• Với tư cách là một nhà lãnh đạo, các giá trị cốt lõi của tôi là gì? Chúng định hướng các quyết định và hành động của tôi như thế nào?
• Điểm mạnh và điểm yếu lớn nhất của tôi là gì?
• Tôi thường phản ứng như thế nào khi chịu áp lực? Các tác nhân kích thích cảm xúc của tôi là gì?
• Tôi tự nhận thức mình là một nhà lãnh đạo như thế nào? Tôi nghĩ người khác nhận thức tôi như thế nào?
• Điểm mù của tôi là gì? Có những lĩnh vực nào mà tôi có thể không nhận thức được tác động của mình đối với người khác không?

Tư duy và tầm nhìn chiến lược:

• Tôi có thể nêu rõ tầm nhìn hấp dẫn cho tương lai của nhóm hoặc tổ chức của mình không?
• Tôi có hiệu quả trong việc phát triển và truyền đạt các kế hoạch chiến lược để đạt được mục tiêu của mình không?
• Trước khi đưa ra quyết định, tôi tư duy phản biện và phân tích tình huống tốt như thế nào?

Giao tiếp:

• Tôi giao tiếp với nhóm của mình rõ ràng và súc tích như thế nào?
• Tôi có chủ động lắng nghe và tìm cách hiểu các quan điểm khác nhau không?
• Tôi có chủ động trong việc cung cấp phản hồi mang tính xây dựng và phân công nhiệm vụ không?
• Mức độ thoải mái đưa ra và tiếp nhận tin xấu của tôi như thế nào?

Xây dựng mối quan hệ:

• Tôi xây dựng mối quan hệ và kết nối với các thành viên trong nhóm của mình ở cấp độ cá nhân tốt như thế nào?
• Tôi có tạo ra một không gian an toàn cho giao tiếp cởi mở và tranh luận lành mạnh không?
• Tôi có ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp cá nhân của các thành viên trong nhóm không?
• Tôi quản lý xung đột trong nhóm hiệu quả như thế nào?

Coaching và phát triển:

• Tôi có kỹ năng nhận định và nuôi dưỡng tài năng trong nhóm của mình không?
• Tôi có thường xuyên cung cấp các cơ hội coaching và mentoring cho các thành viên trong nhóm của mình không?
• Tôi cam kết như thế nào đối với sự phát triển chuyên môn của nhóm?

Lãnh đạo làm gương:

• Tôi có luôn thể hiện các giá trị và hành vi mà tôi mong đợi từ nhóm của mình không?
• Tôi có chịu trách nhiệm về những sai lầm và quyết định của mình không?
• Ngay cả trong những thời điểm khó khăn, tôi duy trì thái độ tích cực tốt như thế nào?

Câu hỏi thêm:

• Tình huống nào gần đây mà phong cách lãnh đạo của tôi đặc biệt hiệu quả? Điều gì làm cho nó thành công?
• Ngược lại, có tình huống nào gần đây mà cách tiếp cận lãnh đạo của tôi cần được cải thiện không? Tôi đã học được gì từ trải nghiệm này?
• Một kỹ năng lãnh đạo cụ thể nào mà tôi muốn phát triển thêm?
• Ai là nhà lãnh đạo mà tôi ngưỡng mộ? Họ có những phẩm chất nào mà tôi có thể noi theo?
• Tôi có thể điều chỉnh phong cách lãnh đạo của mình như thế nào để tạo ra môi trường làm việc lý tưởng?

Đọc thêm: Lãnh đạo tồi & yếu kém – Vấn nạn chung của doanh nghiệp

Bài tập tự ngẫm cho nhà lãnh đạo

Điểm mạnh và điểm yếu:

• Chuẩn bị bút và giấy (hoặc công cụ ghi chú kỹ thuật số).
• Chia bài viết của bạn thành hai phần: Điểm mạnh và điểm yếu.
• Dành 5 phút để động não về điểm mạnh của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo. Xem xét những khía cạnh như ra quyết định, giao tiếp hoặc tạo động lực nhóm.
• Bây giờ, chuyển sang phần Điểm yếu. Hãy trung thực với chính mình! Xác định những khía cạnh mà bạn có thể cải thiện, như xử lý xung đột hoặc quản lý thời gian.
• Sau khi động não, hãy ưu tiên 3 điểm mạnh và điểm yếu hàng đầu của bạn.
• Suy nghĩ về cách bạn có thể tận dụng điểm mạnh của mình trong các tình huống sắp tới.
• Lên kế hoạch để cải thiện những điểm yếu hàng đầu của bạn. Điều này có thể bao gồm việc tìm kiếm đào tạo, yêu cầu phản hồi hoặc phân công nhiệm vụ hiệu quả hơn.

Hình dung về nhà lãnh đạo lý tưởng:

• Tìm một không gian yên tĩnh và nhắm mắt lại.
• Hãy tưởng tượng bản thân lý tưởng của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo. Nhà lãnh đạo này sở hữu những phẩm chất gì? Họ tương tác với nhóm của mình như thế nào? Họ tạo ra loại môi trường nào?
• Dành vài phút đắm mình vào hình ảnh này.
• Bây giờ, hãy mở mắt ra và ghi lại trải nghiệm này.
• Xác định những phẩm chất chính của bản thân nhà lãnh đạo lý tưởng của bạn.
• Hãy cân nhắc cách bạn có thể kết hợp những phẩm chất này vào phong cách lãnh đạo của riêng mình, ngay cả theo những cách nhỏ.

Tiến trình lãnh đạo:

• Tạo một dòng thời gian thể hiện tiến trình lãnh đạo của bạn. Có thể là dòng thời gian trên giấy hoặc kỹ thuật số.
• Đánh dấu các sự kiện hoặc trải nghiệm quan trọng đã định hình phong cách lãnh đạo của bạn. Bao gồm cả thành công và thất bại.
• Đối với mỗi sự kiện, hãy ghi lại một số điểm chính hoặc bài học kinh nghiệm.
• Phân tích dòng thời gian. Có bất kỳ mô hình hoặc khuôn mẫu lặp lại nào không?
• Dòng thời gian này tiết lộ điều gì về sự phát triển năng lực lãnh đạo của bạn?

Vòng tròn phản hồi:

• Tập hợp một nhóm nhỏ đồng nghiệp hoặc mentor đáng tin cậy có thể cung cấp phản hồi trung thực.
• Giải thích ngắn gọn mục đích của bài tập: để hiểu sâu hơn về phong cách lãnh đạo của bạn.
• Lần lượt yêu cầu từng người chia sẻ quan sát của họ về điểm mạnh và điểm yếu của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo.
• Hãy lắng nghe chăm chú và tránh ngắt lời.
• Cảm ơn từng người đã phản hồi.
• Sau bài tập, hãy dành thời gian để suy ngẫm về phản hồi nhận được.
• Xác định các yếu tố và khía cạnh chung cần cải thiện.
• Lên kế hoạch hành động dựa trên phản hồi bạn nhận được.

Bài tập về các giá trị trong hành động:

• Suy ngẫm về các giá trị cốt lõi của bạn với tư cách là một nhà lãnh đạo.
• Chọn một giá trị cụ thể quan trọng với bạn.
• Bây giờ, hãy xem xét một tình huống lãnh đạo gần đây. Hành động của bạn trong tình huống đó có phản ánh giá trị bạn đã chọn không? Nếu có, thì như thế nào?
• Nếu không, bạn có thể làm gì khác để hành động của mình phù hợp hơn với các giá trị của mình?

Danh ngôn về lãnh đạo tự phản ánh

Lãnh đạo là vấn đề về cách bạn trở thành, không phải cách bạn làm.

Frances Hesselbein

Những thứ khiến chúng ta khó chịu về người khác có thể dẫn chúng ta đến sự hiểu biết về chính mình.

Carl Jung

Những nhà lãnh đạo vĩ đại phát triển thông qua quá trình tự học, tự phản ánh, giáo dục, đào tạo và trải nghiệm không ngừng.

Tony Buon

Sự hiện diện biến chuyển kết quả.

Margaret Heffernan

Các nhà lãnh đạo phải đầu tư thời gian hợp lý để đối diện nỗi sợ hãi và cảm xúc; hoặc lãng phí thời gian để cố gắng xoay sở hành vi không hiệu quả.

Brené Brown

Bạn gần như không thể phát triển hoặc học hỏi trong cuộc sống cho đến khi bạn thực hành tự vấn.

Iyanla Vanzant

Chúng ta không thể nghĩ đến việc được người khác chấp nhận cho đến khi chúng ta chứng minh được bản thân mình phù hợp.

Malcolm X

Lãnh đạo tự ngẫm (Leadership self-reflection)

Khám phá giải pháp đào tạo lãnh đạo của ITD World

Tại ITD World, chúng tôi hiểu được gánh nặng đè lên vai các nhà lãnh đạo. Bạn phải dẫn dắt nhóm của mình, giải quyết các tình huống phức tạp và đưa ra các quyết định quan trọng. Cùng lúc đó, bạn cũng phải nỗ lực thúc đẩy môi trường làm việc tích cực và hiệu quả. Nhưng bạn thường dành bao nhiêu thời gian để suy ngẫm về phong cách lãnh đạo của chính mình?

Tự ngẫm là một công cụ mạnh mẽ cho mọi người. Nó cho phép bạn mài giũa điểm mạnh của mình, xác định các năng lực cần cải thiện và cuối cùng trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả hơn, người truyền cảm hứng và thúc đẩy những người xung quanh bạn.

Các giải pháp đào tạo của ITD World có thể giúp bạn khai mở năng lực tự vấn tại nơi làm việc. Chúng tôi cung cấp nhiều chương trình được thiết kế để trang bị cho bạn các công cụ và kỹ thuật cần thiết để:

• Tự nhận thức: Thông qua các buổi coaching cá nhân và các đánh giá đầy đủ, bạn sẽ hiểu sâu hơn về các giá trị, động lực và phong cách lãnh đạo của mình.
• Xác định điểm mạnh và điểm yếu của bạn: Chúng tôi sẽ làm việc với bạn để tìm ra tiềm năng của bạn và xác định những yếu tố mà bạn có thể phát triển hơn nữa.
• Phát triển tiềm năng: Tự vấn không chỉ là về nội quan. Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn chuyển những ý thức bên trong thành các kế hoạch hành động cụ thể để nâng cao hiệu quả của bạn.
• Học tập liên tục: Lãnh đạo là một hành trình, không phải là đích đến. Chúng tôi sẽ trang bị cho bạn các công cụ và nguồn lực để thúc đẩy văn hóa học tập liên tục trong chính bạn và trong tổ chức.

Sau đây là những điểm tạo nên sự khác biệt của ITD World:

• Chuyên gia giàu kinh nghiệm: Đội ngũ của chúng tôi bao gồm các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm thành công trong việc giúp các nhà lãnh đạo phát huy hết tiềm năng của họ.
• Phương pháp tiếp cận được cá nhân hóa: Chúng tôi điều chỉnh các chương trình của mình theo nhu cầu và phong cách lãnh đạo độc đáo của bạn.
• Tập trung vào thực thi: Bên cạnh lý thuyết, chúng tôi còn cung cấp các chiến lược thực tế và các bước cụ thể để cải thiện ngay lập tức.
• Môi trường hỗ trợ: Các chương trình của chúng tôi được thiết kế để cung cấp cho người học một không gian an toàn để quan sát bản thân và phát triển một cách trung thực.

Tham khảo

Leadership Self-reflection: Cultivating Excellence Through Self-awareness. https://itdworld.com/blog/leadership/leadership-self-reflection/.

Có thể bạn quan tâm:

• Leadership Branding: Xây dựng thương hiệu lãnh đạo cá nhân như thế nào?
• Lãnh đạo sáng tạo: Động lực phát triển bền vững
• 110 câu nói hay về lãnh đạo: Cảm hứng cho thành công