Lãnh đạo đích thực (Authentic Leadership): Hãy là chính mình!

Lãnh đạo đích thực là gì?

Lãnh đạo đích thực (authentic leadership, có nguồn còn gọi là “lãnh đạo bằng sự nguyên mẫu”) là phương pháp lãnh đạo lấy sự chân thật, hệ giá trị cốt lõi và niềm tin cá nhân làm “kim chỉ nam” thực hành. Mục đích không phải nhằm đạt tới sự hoàn hảo hay tô vẽ bản thân, mà chỉ đơn giản “hãy là chính mình”. Đó là khi nhà lãnh đạo sẵn sàng thể hiện con người thật của họ – bao gồm mọi điểm mạnh – yếu, quan niệm và trải nghiệm sống độc đáo của riêng mình.

Ví dụ: Một nhà lãnh đạo coi trọng phúc lợi người lao động sẽ không chỉ “thuyết giáo suông” về tầm quan trọng của cân bằng công việc-cuộc sống; chính họ sẽ nêu gương bằng cách đi làm và về nhà đúng giờ, không bỏ bê công việc gia đình hay sức khỏe bản thân. Hành động của họ luôn nhất quán với những giá trị họ tin tưởng và tuyên bố.

Sự phát triển của lý thuyết lãnh đạo đích thực

Tuy khái niệm lãnh đạo đích thực (authentic leadership) mới chỉ xuất hiện trong thời gian gần đây, “mầm mống” của nó đã có từ rất lâu đời. Thời Hy Lạp cổ đại, xã hội đã ý thức về tầm quan trọng của năng lực tự nhận thức đối với thành công và sự viên mãn trong cuộc sống – thể hiện qua câu châm ngôn “Hãy tự biết mình” (Know thyself) được khắc trong Đền Apollo ở Delphi.

Đến thế kỷ 21, khái niệm này được đề xuất và phổ biến bởi Bill George, cựu CEO của Medtronic. Ông cho rằng bí quyết thành công trong cương vị lãnh đạo không phải là cố gắng bắt chước người khác – trái lại, cá nhân phải bắt đầu từ trải nghiệm sống, hệ giá trị và tư tưởng triết lý độc đáo của chính mình. Theo George, điều quan trọng không phải là cố gắng trở thành một nhà lãnh đạo “hoàn hảo”, mà là đủ can đảm để luôn chân thật trong lời nói cũng như việc làm.

Không ai có thể trở nên chân thực bằng cách cố gắng bắt chước ai đó. Hẳn là ta có thể học hỏi từ kinh nghiệm người đi trước, nhưng chắc chắn ta sẽ không thể thành công nếu tìm cách trở thành bản sao của họ. Hãy là chính mình – và bạn sẽ có được niềm tin từ mọi người xung quanh.

Bill George

Lợi ích của phong cách lãnh đạo đích thực

Như đã đề cập, lãnh đạo đích thực không phải là một lựa chọn mang tính đạo đức cá nhân; chính thực tế môi trường kinh doanh ngày nay đòi hỏi cấp quản lý phải nghiêm túc cân nhắc nó – để có thể đảm bảo lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững.

• Tái xây dựng lòng tin trong một thế giới đầy hoài nghi

Trong kỷ nguyên thông tin “bùng nổ”, thật giả lẫn lộn như hiện nay, cả người lao động lẫn khách hàng nhìn chung rất nhạy cảm với sự giả tạo; nói cách khác, lòng tin trở thành yếu tố “sống còn” với thành công lâu dài. Theo khảo sát của Edelman Trust Barometer, niềm tin của nhân viên vào công ty có mối liên hệ sâu sắc với nhận thức của họ về việc cấp quản lý có hành động cách đạo đức, trung thực và minh bạch hay không. Phong cách lãnh đạo đích thực, “nói đi đôi với làm”, là động cơ chính đằng sau nhận thức đó.

• Truyền cảm hứng cho thế hệ nhân viên trẻ

Lực lượng lao động hiện đại, đặc biệt là thế hệ Gen Z và Millennials, không chỉ bị “ấn tượng” bởi quyền lực hay chức danh. Điều họ quan tâm là việc họ có thể thực sự kết nối và tôn trọng nhà lãnh đạo hay không. Theo Khảo sát thường niên về Gen Z và Millennial của Deloitte, người lao động thuộc các thế hệ này có xu hướng ưu tiên làm việc cho những ai có hệ giá trị cá nhân phù hợp với họ – cũng như luôn chân thực trong mọi việc họ làm.

• Tăng cường sự gắn kết & hiệu suất

Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối tương quan chặt chẽ giữa phong cách lãnh đạo đích thực và mức độ gắn kết của nhân viên, sự hài lòng trong công việc và năng suất đội nhóm. Khi nhà lãnh đạo dám sống thật với chính mình, nhân viên sẽ có động cơ và sự an toàn tâm lý cần thiết để cống hiến cũng như sáng tạo hết mình trong công việc.

4 thành tố chính cấu thành nhà ãnh đạo đích thực

1. Tự nhận thức (Self-awareness)

Tự nhận thức bao gồm khả năng thấu hiểu hệ giá trị cốt lõi, đam mê, thế mạnh, khuyết điểm cũng như những “điểm mù” của bản thân. Chỉ khi đó, người khác mới có thể nhìn thấy con người thật của bạn. Bằng không, nhà lãnh đạo sẽ không thể trở nên chân thực – đơn giản vì họ không thực sự biết cái “tôi” mà họ đang cố gắng sống thật là gì.

2. Minh bạch trong quan hệ (Relational transparency)

Sự chân thực đòi hỏi nhà lãnh đạo phải chia sẻ cởi mở mọi suy nghĩ, cảm xúc và niềm tin của mình với đội nhóm – để từ đó cho phép mọi người nhìn thấy con người thật đằng sau chức danh của họ.

Tất nhiên, bạn không cần phải “nói toạc ra” mọi điều bạn nghĩ mà không suy xét gì hết. Về cơ bản, đó là khi bạn đủ can đảm để tỏ ra gần gũi, sẵn sàng thể hiện những bất an/ thiếu sót của mình. Ví dụ:

“Tôi đang cảm thấy lo lắng về deadline dự án sắp tới, và vì thế tôi cần sự giúp đỡ của các bạn,” hoặc

“Tôi thực sự hào hứng về hướng đi mới của dự án này.”

Đọc thêm: Phong cách lãnh đạo lấy con người làm trung tâm (Human-centered leadership)

3. Cân bằng trong xử lý thông tin (Balanced processing)

Ở cương vị lãnh đạo, bạn cần nhắc nhở bản thân về tầm quan trọng của việc tìm kiếm và xem xét khách quan mọi thông tin và quan điểm đa chiều – đặc biệt là những ý tưởng đi ngược lại suy nghĩ của chính bạn – trước khi hành động. Làm như vậy, đó là bạn đang cho thấy mong muốn tìm ra giải pháp tốt nhất cho tập thể, thay vì chỉ đơn thuần cố gắng chứng tỏ là mình đúng.

Ví dụ: Một nhà lãnh đạo đích thực sẽ không chỉ lắng nghe những người ủng hộ mình. Trước khi đưa ra quyết định quan trọng, họ sẽ chủ động tìm đến các nhân viên thuộc diện “nổi loạn”, hay phản biện để xin ý kiến: “Có điều gì tôi chưa nhìn thấy ở đây không? Theo bạn, kế hoạch này có thể có sơ hở ở đâu không?”

4. “La bàn” đạo đức nội tâm (Internalized moral perspective)

Nói cách khác, đó là khi bạn được dẫn dắt bởi một bộ giá trị và tiêu chuẩn đạo đức nội tại mạnh mẽ, không dễ dàng bị “lay chuyển” bởi áp lực bên ngoài từ công ty, xã hội hoặc đồng nghiệp. Đây là yếu tố then chốt mang lại tính nhất quán và chính trực, đảm bảo hành động của bạn luôn tuân theo những quy tắc cụ thể.

Đọc thêm: Lãnh đạo phục vụ – ‘Tinh hoa’ của triết lý quản trị

Bí quyết trở thành nhà lãnh đạo đích thực

Lãnh đạo đích thực không phải là một đích đến; nó bao hàm một hành trình khám phá bản thân, thực hành và cam kết liên tục.

Xây dựng nền tảng trong nội tâm

• Khám phá câu chuyện cuộc đời bạn: Hãy bắt đầu bằng cách dành thời gian suy ngẫm về những khoảnh khắc “thử lửa” quan trọng trong cuộc sống và sự nghiệp. Những thách thức nào đã định hình con người bạn? Bạn đã học được bài học gì từ những thành công và thất bại lớn nhất?
• Xác định triết lý lãnh đạo cá nhân: Bước tiếp theo là chuyển hóa hệ giá trị thành một triết lý lãnh đạo rõ ràn – đóng vai trò “kim chỉ nam” đảm bảo tính nhất quán cho mọi quyết định và hành động, rằng mọi việc bạn làm và nói ra đều bắt nguồn từ những gì bạn thực sự tin tưởng.
• Thực hành tự phản tỉnh (self-reflection): Thói quen suy ngẫm nội tâm thường xuyên là chìa khóa để trau dồi năng lực trí tuệ cảm xúc (EQ) – một trong những kỹ năng lãnh đạo tối quan trọng. Thông qua các hoạt động như viết nhật ký hoặc thiền định, bạn sẽ có cơ hội quan sát suy nghĩ và cảm xúc của bản thân – để từ đó biết cách làm chủ các phản ứng cũng như thấu hiểu động cơ đằng sau hành vi của chính mình.

Áp dụng vào thực tế giao tiếp xã hội

• Tìm kiếm phản hồi trung thực

Bạn không thể có được nhận thức hoàn chỉnh về con người thật của mình nếu không biết người khác nhìn nhận bạn như thế nào. Bên cạnh việc sử dụng các công cụ như phản hồi 360 độ, hãy mạnh dạn liên hệ trực tiếp đồng nghiệp xung quanh để đặt những câu hỏi như: “Theo bạn, tôi có thể làm gì để trở thành nhà lãnh đạo hiệu quả hơn không?”

• Chấp nhận sự không hoàn hảo

Lãnh đạo chân thực đòi hỏi bạn phải đủ can đảm để thừa nhận những bất toàn của bản thân. Thực hành này, như Tiến sĩ Brené Brown đã chỉ ra, không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối; ngược lại, chính nó là con đường nhanh nhất để xây dựng lòng tin và các mối quan hệ chân thành.

Lời khuyên là bạn hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhặt – chẳng hạn như mạnh dạn tuyên bố trong khi họp nhóm: “Hiện tại tôi chưa có câu trả lời cho vấn đề đó, nhưng đây là một câu hỏi rất hay, và tôi sẽ tìm hiểu thêm.” Rất đơn giản, song nhiêu đó cũng là đủ để khiến bạn trở nên gần gũi và “giống người” hơn rất nhiều.

Đọc thêm: Lãnh đạo bằng sự khiêm nhường – Sức mạnh thầm lặng

• Thực hành đồng cảm & lắng nghe tích cực

Đây là hai kỹ năng không thể thiếu của nhà lãnh đạo đích thực. Khi giao tiếp với mọi người, hãy cố gắng thể hiện sự chú tâm trọn vẹn, đặt câu hỏi và suy ngẫm về quan điểm của đối phương – tránh vộ vàng áp đặt ngay lập tức quan điểm của riêng mình.

Đọc thêm: Lãnh đạo với lòng trắc ẩn – Xu hướng cho kỷ nguyên mới

• Tìm kiếm một người coach/ mentor

Một chuyên gia khai vấn đáng tin cậy sẽ mang đến cho bạn một “tấm gương” phản chiếu khách quan chính mình. Qua đó, bạn sẽ dễ dàng tiếp thu góp ý từ những người xung quanh, tái định hình các thiên kiến cá nhân, cũng như có trách nhiệm hơi trong lời nói và việc làm hằng ngày.

Thách thức khi thực hành phong cách lãnh đạo đích thực

• Cân bằng giữa “cái tôi” và “cái ta”

Đôi khi, nhà lãnh đạo có thể viện cớ “Tôi chỉ đang sống thật với chính mình thôi” để biện minh cho hành vi cứng nhắc, thiếu tinh tế của mình. Trong trường hợp này, thật không may, sự chân thực đã bị “lợi dụng” để cá nhân tỏ ra “hách dịch”, từ chối điều chỉnh cách tiếp cận cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế.

Giải pháp: Lãnh đạo đích thực không phải là cứ “tùy tiện” thể hiện mọi suy nghĩ hay cảm xúc. Điều quan trọng là sống thật với các giá trị cốt lõi của bạn – đồng thời cũng điều chỉnh hành vi để đảm bảo hiệu quả trong từng tình huống xã hội.

Ví dụ: Một nhà lãnh đạo có tính cách bộc trực nhận ra rằng, một thành viên mới trong nhóm nhìn chung ưa thích cách tiếp cận kiên nhẫn và hợp tác hơn. Tuy vẫn tin tưởng vào tầm quan trọng của “sự trung thực”, song họ cũng đủ khôn ngoan để điều chỉnh phong cách giao tiếp cho phù hợp hơn với nhân viên mới.

• Nguy cơ tự lừa dối (self-deception)

Như nhà tâm lý học tổ chức Tasha Eurich chỉ ra, nhiều nhà lãnh đạo ngộ nhận rằng họ hiểu bản thân rất rõ, trong khi thực tế, nhận thức của họ về chính mình hoàn toàn khác xa với cách người khác nhìn nhận họ. Một số tin rằng họ là một người quản lý trao quyền, nhưng trên thực tế, các thành viên trong nhóm lại nghĩ họ thuộc tuýp người quản lý vi mô (micromanager). Nói cách khác, họ đang “chân thực” một cách lầm lạc về tác động tiêu cực của mình đối với đội nhóm.

Giải pháp: Cách duy nhất để chống lại xu hướng tự huyễn hoặc là so sánh giữa nhận thức nội tại của bản thân với thực tế bên ngoài. Nói cách khác, cấp quản lý phải không ngừng tìm kiếm và lắng nghe ý kiến đóng góp của người khác.

• Nỗi sợ bị tổn thương (vulnerability)

Việc tỏ ra minh bạch trong quan hệ xã hội – sẵn sàng thừa nhận sai lầm, chia sẻ cảm xúc thật – thật khó để thực hành trong một môi trường doanh nghiệp cạnh tranh, nơi nhà lãnh đạo được kỳ vọng phải tỏ ra “hoàn hảo”, không thể mắc sai lầm.

Giải pháp: Cần hiểu rằng, lòng tin thực sự chỉ có được khi cá nhân dám thừa nhận bất toàn của mình. Chính khi đó, người lao động mới thực sự tôn trọng nhà lãnh đạo – cũng như có được động lực để đáp lại bằng thái độ cởi mở, trung thành và cống hiến hết mình.

Câu nói hay về lãnh đạo đích thực

Chính câu chuyện cuộc đời sẽ định hình khả năng lãnh đạo của bạn.

Bill George

Lãnh đạo là một hành trình, không phải một đích đến. Nó là một cuộc đua marathon, không phải một cuộc chạy nước rút.

Bill George

Đừng cố gắng nên hoàn hảo. Sự chân thực mới là trọng tâm của lãnh đạo.

Simon Sinek

Trở thành nhà lãnh đạo đồng nghĩa với việc trở thành chính mình. Thật đơn giản, song cũng thật khó khăn để làm được như vậy.

Warren Bennis

Sự chính trực chính là năng lực lãnh đạo tối thượng.

Dwight D. Eisenhower

Sách về lãnh đạo đích thực

• Authentic Leadership – Bill George
• True North (Chính Bắc) – Bill George & Peter Sims
• Dare to Lead – Brené Brown
• Leaders Eat Last – Simon Sinek
• Integrity – TS. Henry Cloud
• Start with Why – Simon Sinek

Khám phá giải pháp đào tạo của ITD World

Chương trình đào tạo của ITD World được thiết kế nhằm nuôi dưỡng năng lực tự nhận thức sâu sắc cũng như kỹ năng cảm xúc cần thiết để nhà lãnh đạo luôn chân thực tronng công tác quản lý & tương tác với mọi người.

• Khai vấn cho lãnh đạo cấp cao (Executive coaching): Các buổi coaching 1-1 của chúng tôi là cơ hội để nhà lãnh đạo suy ngẫm về trải nghiệm sống, làm rõ hệ giá trị cốt lõi, trau dồi cả nhận thức bên trong lẫn bên ngoài.
• Workshop kỹ năng quản trị: Xoay quanh các chủ đề đa dạng như Tự nhận thức, Trí tuệ cảm xúc, v.v., các buổi workshop public của ITD là nơi người tham dự sẽ được trang bị các công cụ cần thiết nhằm nâng cao tác động, uy tín và tầm ảnh hưởng của bản thân.
• Đào tạo in-house: Ngoài ra, chúng tôi cũng tổ chức các chương trình in-house, được thiết kế riêng theo nhu cầu cũng như ngân sách của quý doanh nghiệp.

Liên hệ ITD World để biết thêm thông tin chi tiết!

Có thể bạn quan tâm:

• Lãnh đạo bằng tình yêu thương: Hơn cả một triết lý nhân sinh
• Xây dựng thương hiệu lãnh đạo cá nhân (Leadership Branding) như thế nào?
• Phong cách lãnh đạo huấn luyện: Bí quyết quản trị bền vững

Nguồn tham khảo

Authentic Leadership: Moving Beyond the Mask to Deliver Impact. https://itdworld.com/blog/leadership/authentic-leadership/